Dolar düştü, zamlar düşmedi

Dolardaki artışı gerekçe gösterip son bir yılda yüzde 100’ü aşan zam yapan firmaların dolardaki yüzde 17,6’lık düşüşe rağmen zam yapmaya devam ettiği ifade eden Torbalı Ticaret Odası (TTO) Başkanı Abdulvahap Olgun, “Merkez Bankası ve Bakanlığın müdahalesi ile dolar düştü zamlar düşmedi. Üretimleri elinde bulunduran bazı kartelcileri durdurmak içine Rekabet Kurumunu harekete geçirmemiz gerekiyor” dedi.

Pandemi sürecinde oda üyelerinin en az etkilenmesi için çalışmalar yürüten Torbalı Ticaret Odası, bu kapsamda sektör temsilcilerini ziyaret edip sorunları yerinde tespit ediyor. Pandemi süreci boyunca yoğun bir efor sarf eden TTO Başkanı Abdulvahap Olgun, bir taraftan oda üyesi esnaflar ile buluşurken diğer yandan Yazıbaşı, Ayrancılar, Pancar OSB ve Subaşı Bölgesi’ndeki sanayi kuruluşlarını ziyaret ediyor. Yaptığı ziyaretler ile ilgili değerlendirme yapan TTO Başkanı Olgun dolar bahane edilerek yapılan zamların geri gelmemesini eleştirdi. Kasım ayında doların 8.57’i görmesi ile birlikte hızla artan fiyatların, doların yüzde 17.6’lık oran ile 7.06’ya kadar düştüğünü hatırlatan Olgun “Zamlar çıktığı yerden geri gelmiyor. Hammadde ve girdi fiyatlarına gelen zamlar üretici ve sanayiciyi zorluyor. Son bir yılda birçok sektörde yüzde 100’ü aşan zamlar geldi. Bu zamların gerekçesi olarak doların yükselmesi gösterildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası’nın tedbirleri sonrası dolardaki yükselme durdu. Ama doların düşmesi bile fayda etmedi. Özellikle üretimde az sayıda firmanın var olduğu sektörler anlaşarak zammı rutin hale getirdiler.” şeklinde tepki gösterdi.

Karteller fırsatçılık yapıyor

Demir, çelik, çimento, gıda, kâğıt ve benzeri sektörlerdeki kartelcilerin varlığına dikkat çeken Olgun, “Dolar düşüyor fiyatlar geri gelmiyor. Bazı sektörlerde büyük karteller var. Birbirleri ile anlaşıp doları bahane edip zam yapanlar nedense dolar düşünce zamları geri almıyor. Aslında imalatçılar şu an talebe cevap vermekte zorlanıyor. Fakat fiyat istikrarı olmadığı için piyasa bir türlü oturmuyor.” dedi. Dünyada lojistik ve tedarik zincirindeki daralmadan dolayı Türkiye’de üretimin devam ettiğini ifade eden Olgun “Kısıtlama döneminde hükümetimiz üretimi durdurmadı. Bu konuda dünya ülkeleri içerisinde avantaj yakaladık. Ama bazı imalatçılar dövizdeki dalgalanmayı fırsat bilip ihracata yöneldi. Bu sefer iç piyasada ihtiyaç olan hammadde bulunmaz oldu. Mobilya hammaddesi, inşaat malzemeleri, üretimdeki tamamlayıcı ürünler, kimyasal hammadde, ambalaj ve orman ürünleri başta olmak üzere birçok ürünün yurtdışı piyasalarda ihtiyacı artınca Türkiye’den büyük talep oldu. Bu da iç piyasada hammaddeye olan ihtiyacı artırıp sürekli zamlı fiyatlar ile satış yapılmasına neden oluyor.” dedi.

Rekabaet Kurumunu harekete geçirmeliyiz

2016 yılında İzmir’deki çimento firmalarının yılbaşında hazır betona yaptıkları yüzde 35’lik zam sonrasında Torbalı Ticaret Odası öncülüğünde ilçedeki 200 müteahhit ayaklanmış ve eylem planı hazırlamıştı. Eylem kısa sürede İzmir geneline yayılmıştı. Eylem planı kapsamında yılda 5 bin konutun üretildiği Torbalı’da 15 gün boyunca hiçbir müteahhit firma çimento firmalarından hazır beton almamıştı. Beton dökmeme eylemi sonrasında çimento firmaları geri adım atarak, hazır betonda fiyatları geri çekmişti. Öte yandan Rekabet Kurumu da, "uyumlu eylem halinde bölge paylaşmak ve fiyatları artırmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri" gerekçesiyle firmalara ceza yağdırmıştı. 6 çimento fabrikasına 4 ila 15 milyon lira arasında değişen idari para cezaları verilmişti. Odanın 5 yıl önce inşaat sektöründe verdiği mücadeleyi hatırlatan Olgun “Geçmişte yaptık, karteller geri adım attı. Yüksek ceza yediler. Meslek kuruluşları olarak harekete geçip Rekabet Kurumuna başvurmamız gerekiyor” şeklinde sözlerini noktaladı.