Tarım sigortası çiftçiye koruma kalkanı oluyor

Geçtiğimiz hafta tüm yurtta yaşanan kar yağışı ve don olayları nedeniyle birçok sera, ahır ve tarım ürünleri zarar gördü. Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dr. Öğretim Görevlisi Oya Turhaner, “Kar, dolu, don, kuraklık gibi beklenmedik iklim değişikliklerine engel olamayız, ancak tarım sigortaları ile çiftçilerimiz emeğini koruyabilir ve üretim kayıplarının ekonomik zararlarını karşılayabilir” diyerek çiftçilere bulundukları bölgeye ve tarımsal ürüne göre risklerini değerlendirip sigorta yaptırmaları çağrısında bulundu.

Günümüzde iklim değişikliği ile bağdaştırılan afetler çiftçilere zor günler yaşatabiliyor ve tarımda emekler boşa gidiyor. Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dr. Öğretim Görevlisi Oya Turhaner, doğal afetler ve daha pek çok riskin tarımsal ürünlere verdiği ekonomik zararların sigorta yoluyla korunabileceğini söyledi. Oya Turhaner, “TÜİK verilerine göre 2020 yılında tarımda yüzde 4,8 büyüme ile 47,7 milyar dolar tarımsal gelir elde edilmiştir. Bu gelirin GSYİH içerisindeki payı yüzde 6,6. Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM), 2005 yılında kuruluşundan bu yana geçen 17 yıl içerisinde sigortacılık alanında büyük bir ivme yakalamış durumda. 2021 yılında 124 milyar TL’lik tarımsal varlık sigortalanmış. 2020’de 2 milyondan fazla, 2021’de ise 2,5 milyona yakın poliçe yaptırılmış. 2020 yılında 2 milyar TL’ye, 2021 yılında da 5 milyar TL yakın sigorta primi üretilmiş. 2020’de 1,5 milyar TL’ye yakın hasar ödemesi yapılırken, sigortalanma oranının ve risklerin artması ile birlikte 2021 yılında bu rakam 2,4 milyar TL oldu” dedi.

Primlerde devlet desteği

TARSİM’in sekiz farklı poliçe sunduğunu hatırlatan Dr. Oya Turhaner, “Tarım poliçeleriyle meyve ağaçları, bağ, bahçe ve tarla ürünleri, kesme çiçek, çay bitkileri, yağlık gül, sebzeler gibi bitkisel ürünler sigortalanabilir. Kümes hayvanları, arılar, su ürünleri, büyük ve küçükbaş hayvancılık ile uğraşan çiftçilerimiz sigortadan yararlanabilir. Daha önemlisi seralar ve beraberindeki tarımsal teknolojiler sigortalanabilir. İlçe/köy bazlı kuraklık verim kaybı sigortası yaptırabilir. Tarım sigortası yaptırmadan önce çiftçilerin sisteme kayıt olması ve yıllık olarak arazi, sera, ürün, hayvan bilgilerin güncellenmiş olması gerekli. Genç çiftçilere, kadın çiftçilere ve dijital platform üyelerine poliçe primlerinde indirim yapılmakta. Primler yüzde 50 ile yüzde 70 arasında değişen oranlarda devlet destekli. TARSİM poliçelerin primlerinin ödemesinde de çeşitli vadeler yapılıyor, bazı poliçelerde ise prim ödemesi hasat sonrasına kadar erteleniyor” diye konuştu.

Tarım teknolojileri de poliçeye dahil edilebiliyor

TARSİM’in tarımsal faaliyetlerin risklerine uygun poliçe teminatları genişleterek yenilikler sunduğunu belirten Turhaner, şöyle devam etti:

“Poliçelerde don, dolu, fırtına, kuşların tohumları yemesi, yangın, araç çarpması, hortum, yaban domuzu zararları, hasatta verim kaybı ve kalite düşüklüğü gibi zararların detayları bulunmakta. Bitkisel ürünlerde farklı nedenlerle ortaya çıkacak olan miktar kaybı ve kalite kaybına karşı teminatın yanı sıra meyve ağaçları gibi bazı tarım ürünlerinin sigortası için bölgelere göre düzenlenmiş poliçe kabulün ilk ve son günleri de bulunuyor. Seralar ise sigortacının görevlendirdiği eksper tarafından incelenip değerlendirilir. Seranın kendisi, içindeki ürün ve teknoloji sigortalanabilir. Dolu, deprem ve yanardağ püskürmesi, taşıt çarpması ile fırtına, hortum, yangın, heyelan, sel ve su baskını, kar ve dolu ağırlığı nedeniyle zarar meydana gelmesi halinde serada enkaz sökülme, kaldırma temizleme, taşınması gibi masraflar poliçeye eklenebilir. Sera ürünün verim kaybı kapsama alınır. Seralarda ısıtma, havalandırma, gübreleme, ilaçlama ve sulama tesisatı gibi tarım teknolojileri de poliçeye dahil edilebilmektedir."

Hayvanlar için de sigorta

Büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda sigorta için yaşın önemli olduğunu ifade eden Oya Turhaner, “Poliçeler 12 veya 18 ay üzerinden yapılır. Tavuk, hindi, devekuşu, kaz ve ördek gibi kanatlıların açık ve yarı açık sistemler ile yumurta, anaç veya et için yetiştirilmesi ile ilgili yaşa göre sigortaya kabul detayları bulunmakta. Her poliçenin kendi genel şartı bulunur. Genel şartlarda teminata dahil durumlar, isteğe bağlı olarak teminata dahil edilebilecek durumlar ve teminata kesinlikle dahil edilmeyecek durumlar genel sıralanmıştır. Örneğin, hırsızlık riski, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık ile su ürünlerinde isteğe bağlı olarak teminata eklenebilir, ancak kümes hayvanları ve arıcılıkta teminata dahil edilmeyen durumlar olarak ifade edilmiştir” şeklinde konuştu.

"Poliçe ve bilgilendirme formlarını dikkatle inceleyin"

Tarım sigortalarında pek çok detay olduğunu hatırlatan Dr. Turhaner, “Bu nedenle poliçe yaptırmadan önce genel şartları yazılı olarak talep edip incelemelisiniz. Poliçe ile birlikte bilgilendirme formu verilir ve çiftçilerin gerçekten bilgi almadan bu formu imzalamamasını tavsiye ediyorum. Poliçelerdeki muafiyet ve koasürans olarak ifade edilen özel şartlara dikkat edilmeli. Tüm detaylar hasar tazminatını etkilemekte. Zarar gerçekleştiğinde genel şartlarda belirtilen süreler içerisinde sigortacıya bilgi verilmesi gerekir. TARSİM eksperleri zararı tespit edecektir. Tazminat miktarının kesinleşmesi için bazen hasat zamanını beklemek gereklidir. Tazminatlar TARSİM tarafından direkt çiftçinin hesabına aktarılır” dedi.